Kowary a dokładniej górne Kowary leżą w południowej części kotliny, otoczonej od południa łańcuchem Karkonoszy, przechodzącym tu w pasmo Rudaw Janowickich.
Obszar ten pod względem geologicznym obejmuje południowo-wschodnią część metamorficznej osłony granitu Karkonoszy oraz część samej intruzji granitowej. Strefy wzbogacone w surowce mineralne znajdują się w obrębie skał metamorficznych lub w niewielkiej odległości od ich kontaktu z granitem.
Kowary leżą przy starej drodze handlowej, łączącej poprzez Przełęcz Kowarską, Kotlinę Jeleniogórską z południowo-wschodnią częścią państwa. Miasto zawdzięczało swoją nazwę, górnictwu rud żelaza i rzemiosłu kowalskiemu. Kowarskie kopalnie rud żelaza należały do najstarszych na Dolnym Śląsku. Pierwsza pewna informacja wymieniająca Kowary jako osadę górniczo-hutniczą pochodzi jednak dopiero z 1355 roku ( wcześniejsze wzmianki w dokumentach nie są pewne). Prowadzone wtedy prace górnicze skupiały się prawdopodobnie w jarze „Uroczysko”, nad potokiem Piszczyk (do dzisiaj zachowały się ślady eksploatacji odkrywkowej i komorowej na wychodniach złoża).
„W rejonie miasta Kowary podziemne wyrobiska górnicze drążono począwszy od średniowiecza i po tej działalności pozostały dziesiątki wyrobisk w postaci sztolni, szybów i przekopów, osiągających niejednokrotnie duże głębokości i obejmujące swoim zasięgiem znaczne obszary”.
Kowarskie pole rudne położone jest w południowo-wschodniej części osłony metamorficznej intruzji granitowej Karkonoszy, stanowiącej składową Bloku Karkonoszy. Obejmuje ono obszar ok. 10 km2 ( 3,5 – 4 km na 2,5 – 3 km). W jego obrębie występują dwa główne typy złóż o różnej genezie:
1-kontaktowo-metasomatyczne złoża rud żelaza ( magnetytu, hematytu i martytu) związane z tzw. rudną formacją,
2-hydrotermalne złoża żyłowe o różnym składzie mineralogicznym, można tu wydzielić następujące okruszcowania:
a) okruszcowanie arsenowe ze srebrem – w kopalni „Wolność” (pole „Wolność) na poziomach 204, 118, 318, 445, a na
poziomie 575 również z relgarem i nikielinem,
b) okruszcowanie cynkowo- ołowiowe – na poziomie 545 pola „Wolność” i w sztolni nr 2 dawnej kopalni ”Redensglück”,
c) koruszcowanie kwarcowo-fluorytowe – w kopalni „Liczyrzepa”
d) siarczkowe okruszcowanie pirytem, chalkopirytem i pirotynem – nieprzemysłowe w wyrobiskach kopalni „Wolność”,
e) okruszcowanie uranowe – w kopalni „Wolność”( pole „Wulkan”, pole „Wolność”), w kopalni „Podgórze” oraz w kopalni
„Liczyrzepa” i innych miejscach gdzie miało charakter pozabilansowy.
Kopalnie w Kowarach udostępniają złoża w 4 polach górniczych: Wolność, Vulkan, Marta oraz Podgórze.
Sztolnie kopalni „Wolność”
Sztolnie kopalni „Liczyrzepa”
Sztolnie kopalni „Podgórze”
Sztolnia kopalni ”Redensglück”
Na podstawie
Adamski Wł. „Kowarskie kopalnie rud żelaza i uranu”. w Uczniowie Agricoli, Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze,Jelenia Góra, 2002
Adamski Wł. – Złoża i przejawy rudne w obrębie Bloku Karkonoszy po stronie polskiej
http://www.redbor.pl/polskie/04_03_sudety_masyw_karkonoszy.htm#kowary
Owocem naszych wyjazdów w rejon Kowar jest poniższa mapka z zaznaczonymi otworami sztolni (w większości dostępnymi).
